Özgün Araştırma

Radikal Prostatektomi Sonrası Adjuvan ve Kurtarma Radyoterapi Sonuçları

10.4274/BMB.galenos.2021.11.078.1

  • Selvi Dinçer
  • Çakır Numanoğlu
  • Mustafa Halil Akbörü
  • Erkan Merder
  • Murat Dinçer

Gönderim Tarihi: 16.11.2020 Kabul Tarihi: 07.01.2021 Bagcilar Med Bull 2021;6(2):125-133

Amaç:

Çalışmanın amacı, advers prognostik faktörlere sahip prostat kanserli hastalarda postoperatif adjuvan radyoterapi (ART) ve salvage radyoterapinin (SRT) onkolojik sonuçlara katkısını ve tedaviye bağlı yan etkileri değerlendirmektir.

Yöntem:

Ocak 2000-Ocak 2020 yılları arasında prostat kanseri tanısı alan ve açık veya robotic-assisted radikal prostatektomi sonrası kliniğimizde ART veya SRT uygulanan 105 hasta retrospektif olarak değerlendirilmiş ve takipleri devam eden 93 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Elli iki hastaya ART ve 41 hastaya da SRT tedavisi uygulanmıştır. Eksternal RT prostat yatağı medyan 70 Gy (66-72 Gy) ± pelvik lenfatiklere 50 Gy olacak şekilde uygulandı. Biyokimyasal nükssüz sağkalım (bPFS) ve tedaviye bağlı akut ve geç gastrointestinal (GI) ve genitoüriner (GU) toksisiteler değerlendirildi. bPFS ve tüm sağkalım ile ilişkili klinopatolojik değişkenleri analiz etmek ve yan etkileri değerlendirmek için Mann-Whitney U ve tek değişkenli analiz için ki-kare testi kullanıldı. Toksisite ile ilişkili risk faktörlerini araştırmak amacıyla çok değişkenli analiz için lojistik regresyon modeli kullanıldı.

Bulgular:

Çalışmaya dahil edilen hastaların medyan yaşı 64 (50-82) yıl idi. Tüm hasta popülasyonu için medyan takip süresi 30 ay (3-234 ay) idi. Postoperatif olarak cerrahi sınır pozitif, ekstrakapsüler ve seminal vesikül tutulumu olan advers patolojik özelliklere sahip 52 hastaya adjuvan RT uygulanırken, takip esnasında prostata özgü antijen düzeyi ≥0,2 ng/mL olan ve biyokimyasal nüks kabul edilen 41 hastaya SRT uygulandı. Üç yıllık bPFS ART kolunda %100 ve SRT kolunda %97,4 olarak tespit edildi. Akut ve geç yan etkiler Radiation Therapy Oncology Group/European Organization for Research and Treatment of Cancer sistemine göre değerlendirildi ve ART ve SRT uygulanan hastalarda akut ve geç GI ve GU yan etkiler benzer bulundu. Akut toksisite gelişmesini predikte eden faktörlerin araştırıldığı çok değişkenli lojistik regresyon analizinde lenf nodu tutulumu olan (p=0,047) ve pelvik RT (WPRT) uygulanan hastalarda akut toksisite gelişme riski sadece prostat yatağı (PB) RT uygulananlara göre daha yüksek bulundu (p=0,002). Volümetrik arc tekniği kullanılarak (VMAT) uygulanan WPRT vs PB RT uygulanan hastalar karşılaştırıldığında, ≥grade 2 akut GI yan etki sırasıyla %4,2 ve %1,4 olarak tespit edilirken, ≥ grade 2 akut GU yan etki ise %12,5 ve %5,7 olarak bulundu (p=0,002). WPRT vs PB karşılaştırıldığında geç toksisite açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı.

Sonuç:

Postoperatif radyoterapi, kötü prognostik faktörü olan hastalarda bPFS’yi artırır. Postoperatif pelvik radyoterapiye bağlı yan etkilerin görülme sıklığı az olsa da, GI toksisite oranı belirgin derecede artmaktadır. VMAT gibi ileri tedavi teknikleri pelvik radyoterapinin yan etkilerini azaltmak için uygulanmalıdır. Hastaların hayat kalitesini artırmak için, zamanında uygulanan erken kurtarma radyoterapisi tedaviye bağlı yan etkileri azaltırken hastalık kontrolünü de artırır.

Anahtar Kelimeler: Adjuvan radyoterapi, kurtarma radyoterapisi, olumsuz prognostik faktörler, prostat kanseri

Tam Metin (İngilizce)