Amaç:

Guatra bağlı basının önde gelen semptomlarından biri olan dispnenin değerlendirilmesinde solunum fonksiyon testindeki (SFT) akım volüm halkası (AVH) ve toraks bilgisayarlı tomografinin (TBT) kullanımının değerlendirilmesi amaçlandı.

Yöntem:

Ağustos 2019-Ocak 2020 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Kliniği’ne nefes darlığı şikayeti ile başvuran guatr tanılı 36 hasta bu prospektif çalışmaya alındı. Guatrın trakeaya basısını değerlendirmek için olguların tümüne SFT ve TBT yapıldı. Olgular yaş, cinsiyet, sigara öyküsü, şikayet, solunum sistemi muayene bulguları, AVH, guatr çeşidi, TBT’deki guatra bağlı trakea basısı ve deviasyonu açısından değerlendirildi. TBT’deki trakea basısı grade 0: Trakeaya bası yapmamış, grade 1: Trakea çapını %50’den daha az daraltan bası, grade 2: Trakea çapını %50’den daha fazla daraltan bası bulgusu şeklinde gruplandırıldı. SFT’deki AVH normal ve üst hava yolu obstrüksiyonu (ÜHYO) ile uyumlu olarak gruplandırıldı.

Bulgular:

Çalışmadaki 36 olgunun 26’sı kadındı (%72,22). Yaş ortalaması 54,50 (32-80 aralığında) yıldı. Guatr yerleşim yeri olarak 25’i (%69,44) retrosternal guatr (RSG), 11’i (%30,56) servikal guatrdı (SG). Akım volüm halkasına (AVH) göre 28 (%77,78) olgu ÜHYO ile uyumlu, 8 (%22,22) olgu normal AVH ile uyumlu idi. Trakeal deviasyon 18 (%50) olguda saptandı. Trakeal dış bası 28 (%77,78) olguda saptanmıştı ve bunların 14’ü (%38,89) grade 1, 14’ü (%38,89) grade 2 şeklindeydi. AVH grade 0, 1, 2 grubunda sırasıyla %25, %85,71, %100 oranlarında ÜHYO ile uyumlu saptandı (p=0,0001). Grade 0 grubunda normal AVH görülmesi grade 1 ve grade 2’ye göre istatistiksel olarak anlamlı oranda yüksek saptandı (p=0,001). Guatr yerleşim yerine göre bakıldığında RSG grubunda ÜHYO ile uyumlu AVH saptanması istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekdi (p=0,002).

Sonuç:

Guatrlı hastalarda her ne kadar TBT, hastalığın sınırlarını ve cerrahi anatomiyi değerlendirmede yararlı olsa da, guatra bağlı nefes darlığının klinik korelasyonunu desteklemek amaçlı preoperatif olarak SFT’nin AVH, TBT’den daha öncelikli olarak değerlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Akım volüm halkası, dispne, guatr, toraks bilgisayarlı tomografi