Amaç:

Fentanil, genel anestezi indüksiyonunda yaygın olarak kullanılan ve öksürüğe sebep olabilen opioidlerdendir. Meydana gelen öksürük basınç artışından kaçınmanın gerekli olduğu hastalarda problem oluşturabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, fentanilin indüklediği öksürük (FİÖ) insidansını belirlemek ve kullanılan dozlar arasındaki farkı saptamaktır.

Yöntem:

Prospektif randomize plasebo kontrollü bu çalışmaya genel anestezi altında elektif operasyona alınan 18-65 yaş arası, ASA I-II 750 hasta dahil edildi. Hastalar randomize olarak üç gruba ayrıldı. Grup 1’deki hastaların indüksiyonunda 1 μg kg-1, grup 2’deki hastaların indüksiyonunda 2 μg kg-1 fentanil kullanıldı. Kontrol grubu olan grup K’daki hastaların indüksiyonunda fentanil kullanılmayıp plasebo uygulandı. Fentanil enjeksiyonu sonrası tüm hastalar 60 sn gözlendi. Hastaların öksürük şiddeti (hafif: 1-2, orta: 3-4, şiddetli: >5 adet) ve zamanı ile demografik verileri kaydedilerek karşılaştırıldı.

Bulgular:

Demografik veriler gruplar arasında benzerdi. Grup 1’de 15 hastada (%6) ve grup 2’de 80 hastada (%32) öksürük gözlendi. FİÖ insidansı grup 1, 2 ve 3 için sırasıyla %6, %32 ve %0 bulundu. Grup 1’deki öksürüğün tamamı hafif şiddetteyken grup 2’de gözlenen öksürüğün %82’si hafif ve %18’i orta şiddetteydi. Grup 2'deki öksürük insidansı ve şiddeti grup 1’e göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,001).

Sonuç:

Fentanil dozunun azaltılması, öksürük şiddeti ve insidansını anlamlı olarak azaltmaktadır. İntrakraniyal ve intraoküler cerrahiler gibi istenmeyen basınç artışlarından kaçınmak için indüksiyon dozunun azaltılmasını öneriyoruz.

Anahtar Kelimeler: Fentanil, genel anestezi, öksürük