Öz

Amaç

Anafilaksi, ani başlayan, hızla ilerleyen ve ölümcül olabilen en ciddi aşırı duyarlılık reaksiyonudur. Tüm sağlık çalışanları tarafından anafilaksinin doğru tanısı ve hızlı tedavisi hayat kurtarıcıdır. Bu çalışmanın amacı ülkemizdeki hemşirelerin anafilaksi tanısı, tedavisi ve adrenalin otoenjektörlerinin kullanımı konusundaki bilgi düzeylerini değerlendirmektir.

Yöntem

Çalışma kesitsel tanımlayıcı bir çalışma olarak tasarlandı. Katılımcılara anafilaksi tanısı, tedavisi ve adrenalin otoenjektör kullanımı hakkındaki anlayışlarını ölçmek için çevrimiçi bir anket uygulandı.

Bulgular

Çalışmaya 271 hemşire katıldı, ortalama yaş 30,5±8,4 yıl ve ortalama mesleki deneyim 9±8,7 yıldı. Katılımcıların %38,4’ü anafilaksinin birinci basamak tedavisinin adrenalin olduğunu, %42,1’i adrenalinin doğru uygulama yolunun intramüsküler yol olduğunu, %29,5’i adrenalinin doğru uygulama bölgesini, %33,6’sı çocuklarda doğru adrenalin dozunu, %14,4’ü yetişkinlerde doğru adrenalin dozunu biliyordu. Katılımcıların sadece %13,7’si adrenalin otoenjektörlerinin kullanımını bildiğini belirtti. Adrenalinin doğru uygulama yerini bilen hemşirelerin ortalama meslek yılları istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur (p=0,041). Anafilaksi konusunda mezuniyet sonrası eğitim alan hemşirelerde; anafilaksinin tüm kriterlerini bilme oranı, adrenalinin doğru uygulama yolu ve yerini, otoenjektör kullanımını bilme oranı istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (sırasıyla p=0,003, p=0,008, p=0,019, p=0,022).

Sonuç

Çalışmamızda hemşirelerin anafilaksi ve adrenalin otoenjektörü kullanımı hakkındaki bilgilerinin yetersiz olduğu bulundu. Hemşireler lisansüstü eğitim verilerek anafilaksi yönetiminde daha yetkin hale getirilebilir.