Öz

Amaç

Bu çalışmada; dijital ebeveynlik farkındalığı (DEF) düzeyinin çocuklarda problemli medya kullanımı (PMK) üzerine etkisinin incelenmesi amaçlandı.

Yöntem

Bu kesitsel çalışma, üçüncü basamak bir hastanenin aile hekimliği polikliniğine 09.06.2022-08.12.2022 tarihleri arasında başvuran, kendileri ve ebeveynleri çalışmaya dahil etme kriterlerini karşılayan 7-11 yaş arası çocuklar ile gerçekleştirildi. Veriler; hasta bilgi formu, Dijital Ebevenlik Farkındalık Ölçeği (DEFÖ) ve Problemli Medya Kullanım Ölçeği-Kısa Formu'nun (PMKÖ-KF) ebeveynlere uygulanması ile elde edildi.

Bulgular

Çalışmaya yaş ortalaması 8,21±1,13 yıl olan ve 174’ü (%57,8) kız olan toplam 301 çocuk dahil edildi. Çocukların gün içerisinde en çok televizyona (%80,1), cep telefonuna (%67,4) ve tablete (%34,6) erişimi vardı. Ekran başında ≥5 saat zaman geçirenlerin oranı hafta içi %3,7 iken hafta sonu %14,6 idi. PMKÖ-KF puanı ortalama 17,37±7,40 idi. DEFÖ alt boyut puan ortalamaları Olumsuz Model Olma (OMO) için 7,25±2,41, Dijital İhmal (Dİ) için 9,05±3,34, Verimli Kullanım (VK) için 15,96±3,29 ve Risklerden Korunma (RK) için 15,09±3,61 idi. PMK ile OMO ve Dİ arasında pozitif yönlü; VK ve RK arasında negatif yönlü anlamlı korelasyon vardı (hepsi için p=0,001). Cinsiyet, okul başarısı, çocuğun hafta içi ve hafta sonu ekran karşısında geçirdiği süre ile PMKÖ-KF puanı açısından anlamlı farklılık bulundu (p=0,006; p=0,001; p=0,001; p=0,01 sırasıyla). Çocuğun ekran karşısında geçirdiği süreler ile DEFÖ’nün tüm alt boyutları arasında anlamlı ilişki vardı (hepsi için p<0,05).

Sonuç

Ebeveynlerde DEF orta-iyi düzeyde iken çocuklarda PMK düzeyi düşük bulundu. DEF azaldıkça PMK artmakta idi. Erkeklerde, okul başarısı düşüklerde ve ekran karşısında uzun süre geçirenlerde PMK daha fazla idi. DEF düzeyi düşük olanların çocuklarında ekran süresi artmaktaydı.