Öz

Amaç

Çalışmanın amacı, psikiyatri hastalarında bilişsel içgörü ile tedaviye uyum arasındaki ilişkiyi incelemektir.

Yöntem

Tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı tasarıma sahip bu çalışma, Şubat-Nisan 2023 tarihleri arasında İstanbul’daki bir kamu hastanesindeki 140 psikiyatri hastası ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, kişisel bilgi formu, Morisky ilaç uyumu ölçeği ve Beck bilişsel içgörü ölçeği kullanılarak toplanmıştır. İstatistiksel analizlerde SPSS 25.0 ve AMOS 24.0 programları aracılığıyla doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modellemesi uygulanmıştır.

Bulgular

Bilişsel içgörünün kendini ifade etme alt boyutu, tedavi uyumu üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etkiye sahiptir (β=0,259; p<0,001). Bu durum, ifade yetisi yüksek olan hastaların daha yüksek düzeyde tedavi uyumu gösterdiğini ortaya koymaktadır. Buna karşılık, kendine güven alt boyutunun tedavi uyumu üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır (β=0,050; p>0,05). Kurulan model, tedavi uyumundaki varyansın %10,5’ini açıklamaktadır.

Sonuç

Bilişsel içgörünün önemli bir alt boyutu olan kendini ifade etme yetisi, psikiyatri hastalarında tedavi uyumunun anlamlı bir yordayıcısıdır. Bu yetinin güçlendirilmesi, terapötik katılımı ve tedaviye uyumu artırabilir. Ancak, klinik bağlamda yalnızca kendine güvenin doğrudan bir etkisi gözlenmemiştir. Bu bulgular, psikiyatrik bakım süreçlerine içgörü odaklı müdahalelerin dahil edilmesinin önemini vurgulamaktadır.