ÖZET
Acil servise başvuran travmalı hastalarda, hastane öncesi sıvı resusitasyonunun serum laktat düzeyi, mortalite, radyolojik görüntüleme ve geç post-travma iyileşmesine (PRT) etkisi amaçlandı.
Bu çalışmaya, 1 Ocak 2016-31 Aralık 2017 tarihleri arasında acil servisine travma nedeniyle başvuran 18 yaşından büyük 532 hasta dahil edildi. Hastaların yaş ortalaması 37,19±13,91/yıl, 378’i (%71) erkek, 154’ü (%29) kadındı. Bu hastaların demografik özellikleri, sıvı resusitasyonu ve serum laktat düzeyleri, travma şekilleri, mortalite ve PRT sonuçları retrospektif olarak değerlendirildi.
Hastane öncesi sıvı resusitasyonu yapılan hastalarda PRT süresi kısa (22,48±7,17 gün), almayanlarda daha uzundu (26,85±7,58 gün). Ayrıca laktat düzeyi sıvı alanlarda (2,18±1,05 mmol/L), almayanlara (2,61±1,40 mmol/L) göre anlamlı olarak düşük bulundu. Mortalite gözlenmeyen grupta PRT süresi 24,20±7,34 gün, gözlenen grupta ise 33,43±12,87 gün olduğu tespit edildi. Serum laktat düzeyi mortalite gözlenmeyen grupta 2,29±1,10 mmol/L, gözlenmeyen grupta 5,51±1,87 mmol/L olarak saptandı. Serum laktat düzeyi sıvı alanlarda 2,29±1,10 mmol/L, almayanlarda 5,51±1,87 mmol/L olarak saptandı. Travma çeşitleri, sıvı resusitasyonu ve radyolojik görüntüleme yöntemleriyle ilişkiliydi (p=0,001). Bu parametreler kendi aralarında, ayrıca laktat, PRT süresi, mortalite açısından, orta ve/veya güçlü pozitif yönlü bir ilişki sergiledi. Mortalitenin gelişimini tahmin etmek için ROC curve analize yapıldı. Laktat %97,7 duyarlılık ve %94,3 özgüllük, PRT %89,7 duyarlılık ve %83,6 özgüllük ile %45’in üzerinde bulunmuştur.
Travma olgularının erken multidisipliner bir anlayışla saptanması, sıvı ve laktat düzeyinin ayarlanması ve yapılacak işlemlerin kararının erken verilmesi ile mortalite ve morbidite oranları düşürülebilir.
