ÖZET

Amaç:

Bu çalışmanın amacı sıçanlarda metotreksat (MTX) ile oluşturulan akciğer hasarında alfa lipoik asit (ALA) ve kuersetinin (QUE) koruyucu etkilerinin araştırılması ve karşılaştırılmasıdır.

Yöntem:

Wistar Albino her biri 6 adet sıçandan oluşan kontrol, MTX, MTX+ALA ve MTX+QUE gruplarına ayrıldı. Kontrol grubu hariç tüm gruplarda deneyin ilk gününde sıçanlara tek doz MTX (20 mg/kg) intraperitoneal (i.p.) olarak verildi. Kontrol ve MTX gruplarındaki sıçanlara 5 gün serum fizyolojik (0,1 cc/100 gr/gün, i.p.) verildi. MTX+ALA ve MTX+QUE gruplarındaki sıçanlara 5 gün ALA (50 mg/kg/gün, i.p.) ve QUE (50 mg/kg/gün, i.p.) enjeksiyonu yapıldı. Deneyin 6. gününde sıçanlar sakrifiye edilerek akciğer dokuları histopatolojik ve biyokimyasal inceleme için çıkartıldı.

Sonuç:

Çalışmamız MTX ile oluşturulan akciğer hasarı üzerinde ALA ve QUE’nin benzer koruyucu etkilerinin olduğunu gösterdi. Sonuçlarımızı doğrulamak için daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Bulgular:

MTX grubunda interstisyumda yoğun hemorajiyle birlikte ödem, belirgin enflamatuvar hücre infiltrasyonu ve ciddi alveolar yıkımı ve vasküler konjesyon görüldü. Bu bulgulara ek olarak, MTX grubunda malondialdehit ve sialik asit gibi oksidatif stres belirteçlerinde önemli bir artış ve glutatyon, süperoksit dismutaz ve katalaz gibi antioksidanlarda önemli bir azalış olduğu doku düzeyinde saptandı (sırasıyla p<0,0001, p<0,0001, p<0,0001, p=0,03 ve p<0,0001). Hem ALA hem de QUE tedavisinin morfolojik hasar üzerinde belirgin bir iyileşmeye neden olduğu tespit edildi. Ayrıca ALA ve QUE tedavisi MTX’in yol açtığı doku oksidatif hasar belirteçlerinde ve antioksidan aktivitedeki olumsuz değişimleri tersine çevrilmesine neden olduğu tespit edildi. Morfolojik hasar ve oksidatif hasarın biyokimyasal belirteçleri açısından MTX+ALA ve MTX+QUE grupları arasında anlamlı bir fark saptanmadı (p>0,05).