ÖZET

Giriş:

Ekstrapulmoner tüberküloz olguları değişik klinik semptomlarla bulgu verebilmekte ve tanıda gecikmelere neden olabilmektedir. Gıda yetersizliği, göçler ve savaşlar hastalığın gelişmesini ve yayılmasını kolaylaştırmaktadır. Makalemizde farklı klinik tablolarla başvuran ekstrapulmoner tüberkülozlu hastalarımız değerlendirilmiştir.

Yöntem:

Son iki yılda hastanemiz Çocuk Kliniğinde yatırılarak tedavi edilen 15 ekstrapulmoner tüberküloz olgusu retrospektif olarak değerlendirilmiştir.

Bulgular:

Hastalarımızın yaş ortalaması 11.7 ±4.5 olup değerlendirilen 6 hasta Suriye kökenliydi. Periton tüberkülozu tanısı alan 5 hastamızın ortak yakınması karın şişliği ve karın ağrısıydı. Batın ultrasonografileri yaygın asit ile uyumluydu. Bu hastalarımızın ikisinde periton sıvısında Mikobakterium tüberkülozis üredi. Lenf nodu tüberkülozu tanısı alan 5 hastamızın ortak şikayeti boyunda şişlik olup, hepsinde akciğer tutulumu vardı. Bununla birlikte sadece bir hastamızın lenf nodu biyopsi sonucu tüberküloz ile uyumluydu. Kemik tüberkülozlu olgumuz kalça ve sırt ağrısı nedeniyle başvurmuştu. Hastanın toraks manyetik rezonans görüntelemesinde (MRG) Pott absesi görüldü ve kalça MRG’si tüberküloz artrit ile uyumluydu. Renal tüberkülozlu hastamız, steril piyüri atakları nedeniyle tetkik edilirken, idrarında ARB (+) ve idrar kültüründe M. tüberkülozis üremesi üzerine tanı aldı. Merkezi sinir sistemi tutulumu olan bir hasta kliniğimize bilinç bulanıklığı ve baş ağrısı ile başvurmuştu. Hastanın beyin-omurilik sıvısı (BOS) bulguları tüberkülozla uyumlu idi ve BOS kültüründe üreme gözlendi. Miliyer tüberkülozlu olgumuzda hiperkalsemi ve akciğer tutulumu vardı. Hastanın bronkoalveolar lavaj sıvısında M. tüberkülozis DNA polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testi (+) bulundu. Perikard tüberkülozlu olgumuz solunum sıkıntısı nedeniyle başvurmuştu, kardiyomegali ve perikardiyal effüzyonu vardı. Hastalarımızın dokuzunda da ev içi temas öyküsü mevcut olup, 12’sinde tüberkülin deri testi (PPD) pozitif saptandı, 11’inde akciğer tutulumu mevcuttu.

Sonuç:

Hastalarımız farklı klinik bulgularla kliniğimize başvurup, dikkatle alınan anamnez ve iyi yapılan fizik muayene ile ayırıcı tanılara yönelik yapılan tetkikler ile ekstrapulmoner tuberküloz tanısı almıştır. Ülkemiz gibi endemik bölgelerde bu hastalığın farklı klinik tablolarla ortaya çıkabileceği vurgulanmak istenmiştir.