ÖZET
Amaç:
Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) insanlık tarihinde çoktan yerini almış bir hastalıktır. Halen etkili bir tedavi protokolü bulunmamakla birlikte farklı tedavi seçenekleri denenmektedir. Bu çalışmada yoğun bakım ünitesine COVID-19 tanısıyla yatırılan ve favipiravir içeren tedavi protokolü uygulanan hastaların temel özelliklerinin ve laboratuvar bulgularındaki değişikliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem:
Çalışma 01.06.2020-30.06.2020 tarihleri arasında yoğun bakım ünitesinde yatan 179 hastanın verileriyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dahil edilme kriterleri; polimeraz zincir reaksiyon testi ile doğrulanmış COVID-19 tanısına sahip olmak, yoğun bakım ünitesinde yatırılmak, favipiravir ile kombine tedavi almak ve otomasyon sistemi üzerinden verilerine erişilebilmektir. Literatüre göre hastaların sosyo-demografik özellikleri, bazı temel özellikleri ve bazı laboratuvar bulguları değerlendirilmiştir. İstatistiksel analiz SPSS (Statistical Package for Social Sciences) versiyon 24.0 (IBM Corp.; Armonk,NY,ABD) kullanılarak yapılmıştır.
Bulgular:
Çalışma grubunun yaş ortalaması 60,9±16,4 yıl olup, %65,9’u (n=18) erkektir. Klinik sınıflandırmaya göre yarıdan fazlası (%50,8, n=76) ‘‘yüksek’’ klinik sınıflandırmaya dahil edilmiştir. En sık görülen kronik hastalık ‘‘hipertansiyon’’ (%42,5, n=76) ve en sık görülen semptom ‘‘ateş’’tir (%57,5, n=103). %82,7’sinde (n=148) yaygın bilgisayarlı tomografi bulguları bulunurken, C-reaktif protein (CPR) pozitiflik oranı %65,4’tür (n=117). Başvuru sırasında, birinci ve üçüncü günler arasında üç kan üre nitrojen, aspartat aminotransferaz, alanin aminotransferaz, CRP ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir.
Sonuç:
Favipiravir uygun bir güvenlik profili göstermektedir. Ancak yan etkileri, teratojenitesi, hiperürisemi ve düzeltilmiş QT aralığı uzaması henüz yeterince araştırılmamıştır. Kısa süreli kullanımda güvenli ve tolere edilebilir olabilir; ancak tedavinin uzun dönem etkilerini değerlendirmek için daha fazla kanıt gerekmektedir.