Amaç:

Özofagusun primer veya sekonder ileri düzey tümörlerinde ortaya çıkan disfaji ve trakeoözofageal fistül palyasyonunda kullanılan self-ekspandibl metalik stentlerin (SEMS), disfaji skoru ve fistül kapatılması üzerine etkinliğini sunmayı amaçladık.

Yöntem:

Kliniğimizde 1997-2002 yılları arasında özofagus darlık ve/veya fistülü nedeni ile stent uygulaması yapılan 34 hasta işlem kayıtları ve hasta dosyaları üzerinden incelendi. Hastalar yaş, cinsiyet, stent uygulanma sebebi (darlık ve fistül varlığı), darlık veya fistül lokalizasyonu, işlem öncesi ve sonrası disfaji skorları (DS), kullanılan stent özellikleri, tümörlerin histopatolojisi, gelişmiş olan komplikasyonlar, restent ihtiyacı olup olmamasına göre değerlendirildi.

Bulgular:

Kliniğimizde 34 hastaya 36 self ekspandibl metalik stent uygulandı. Hastaların yaş aralığı 44-82 ve ortalama yaş 64 olarak bulundu. Hastaların 24’ü erkek, 10’u kadındı. İnoperabl olarak kabul edilen hastaların 15’i (%44) primer özofagus karsinomu, 19’u (%56) sekonder özofagus karsinomu idi. Bu sekonder özofagus karsinomları 9 mide, 8 akciğer, 1 larenks kanseri, 1 akut myeloid lösemi olarak dağılım göstermekteydi. Tümörlerin anatomik yerleşimi; 1 (%3) servikal, 16 (%47) torakal ve 17 (%50) distal özofagus şeklindeydi. Hastaların 25’inde (%73,5) darlık, 6’sında (%17,6) darlık ve fistül, 3’ünde (%8,8) sadece fistül mevcuttu. Darlık ve fistül palyasyonu için 34 hastaya uygulanan 36 self ekspandibl stentin 30’u ultraflex (1 kapsız, 29 kaplı), 3’ü wallstent, 3’ü wallstentin gastroözofageal bileşke tümörleri için modifiye edilmiş formu olan Flamingo stent idi (Boston-Scientific). DS; darlık tespit edilen 31 hastanın 5’inde afaji (DS:4), 20’sinde ise sıvı gıdaları yutmada güçlük (DS:3) ve 6 hastada katı gıda yutmada güçlük (DS:2) mevcuttu. Yutma güçlüğü olan bu 31 hastanın DS işlem öncesi 2,96 olarak bulunmuşken, işlem sonrası 6 hastada katı gıdaları yutmada minimal güçlük (DS:1), kalan 25 hastada ise disfaji semptomu tamamen ortadan kalkmış olup (DS:0) ve ortalama DS:0,19 olarak bulundu. Fistül traktının palyasyonu amaçlanan 9 (3 fistül, 6 fistül + darlık) hastanın tamamının fistül traktı self ekspandibl metalik stentlerle kapatıldı. Otuz dört hastaya uygulanan 36 stent aplikasyonu sonucunda hastalarda majör komplikasyon saptanmadı, minör komplikasyon oranı ise %17,6 olarak bulundu. Minör komplikasyon olarak 2 hastada migrasyon, 2 hastada gıda tıkacına, 1 hastada granülasyon dokusuna bağlı distal uçta tam obstrüksiyon, 1 hastada da stentin %50’nin altında açılması görüldü. Minör komplikasyon görülen hastalardan ikisine restenting uygulandı. Tekrar stentleme oranımız %5,8’di.

Sonuç:

SEMS maligniteye bağlı özofagus darlık ve fistüllerinin palyasyonunda ilk sıradaki seçeneklerden biridir. Özofagusun primer veya sekonder kanserlerine bağlı gelişen özofagus darlık ve fistüllerin SEMS ile palyasyonu güvenli, etkili, hasta açısından kolaylıkla tolere edilebilen bir yöntemdir. Bu stentlerin doğru lokalizasyona güvenli bir şekilde yerleştirilmesi, uygulama sırasında radyolojik olarak floroskopi kullanılması ile sağlanabilir. İşlem öncesi ve sonrasında yapılan endoskopi de işlemin başarısını ve etkinliğini artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Disfaji, özofagus, self-ekspandibl metalik stent, trakeoözofageal fistül