ÖZET

Amaç:

Obezite Avrupa’daki erişkinlerin %60’ını etkilemektedir. Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAYKH) obezitenin en sık sonuçlarından biridir ve kardiyovasküler ve hepatik morbisite ve mortaliteyi artırır. Burda; NAYKH indekslerini hepatik ultrasonografi (USG) ile karşılaştırarak, obezitesi olan hastalarda bu indekslerin hepatosteatoz belirleyicisi olarak kullanılabilirliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem:

Obezite merkezimizden random seçilen 80 hasta çalışmaya dahil edildi. ≥18 yaş olup tüm araştırma parametreleri dosyada mevcut olan hastalar çalışmaya alındı, akut/kronik karaciğer hastalığı/maliginitesi olanlar, hepatosteatoz için herhangi bir tedavi alanlar, önerilen dozlar üzerinde alkol kullanımı olanlar çalışmaya alınmadı. Hastaların yaş, cinsiyet, boy, kilo, vücut kitle indeksi (VKİ), bel çevresi, açlık kan şekeri, insülin, yüksek yoğunluklu lipoprotein, trigliserit, düşük yoğunluklu lipoprotein, alanin transaminaz (ALT), aspartat aminotransferaz, gama-glutamil transferaz, hepatik ultrasonografi sonuçları, eşlik eden hastalıkları ve kullandıkları ilaçlar kaydedildi. NAYKH indeksleri: Hepatosteatoz indeksi (HSİ), visseral adipozite indeks (VAİ), yağlı karaciğer indeksi (YKİ) ve lipid birikim ürünü indeksi (LBÜİ) hesaplandı. Sonuçlar SPSS ile değerlendirildi.

Bulgular:

Obezitesi olan 65 kadın, 15 erkek, toplam 80 hasta çalışmaya dahil edildi. Kadın hastalarda yaş ortalaması 44,29±12,82 yıl ve erkek hastalarda 38,27±12,88 yıl olarak bulundu. Genel popülasyonda hepatosteatoz oranları şu şekildeydi: HS olmayan %10, birinci derece %17,05, ikinci derece %58,75 ve üçüncü derece %13,75. Kilo, BÇ, ALT, diabetes mellitus, hipertansiyon, ilaç kullanımı ve önerilen limitler dahilinde alkol kullanımı oranları HS(+) grupta HS(-) gruptan yüksekti. HS düzeyleri ortalama NAYKH indeks değerleriyle karşılaştırıldığında, HSİ ortalama grup değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı fark vardı, diğer indekslerde ise fark bulunmadı. VKİ ile LBÜİ, YKİ ve HSİ arasında pozitif korelasyon mevcuttu, VKİ ve VAİ arasında anlamlı korelasyon yoktu.

Sonuç:

NAYKH kardiyometabolik morbidite ve mortalitenin güçlü bir belirleyicisi olduğu için, obezitesi olan kişilerde progresyon öncesi tanı koymak önemlidir ve bu amaçla geliştirilmiş basit, non-invaziv tarama/tanı yöntemlerine ihtiyaç vardır. VAİ, LBÜİ, FLİ ve HSİ kolayca hesaplanarak NAYK’sini öngördüğü belirlenmiş olan bilimsel modellerdir. Biz çalışmamızda bu öngörüyü sadece kısmen gösterebilmiş olmamıza rağmen, bu indeksler ulusal validasyon çalışmalarıyla cut-off değerleri belirlenerek etkin bir şekilde kullanılabilirler ve erken tanı sayesinde NAYKH-ilişkili komplikasyonların engellenmesini sağlayabilirler.

References

Barazzoni R, Bischoff S, Boirie Y, Busetto L, Cederholm T, Dicker D, et al. Sarcopenic Obesity: Time to Meet the Challenge. Obes Facts 2018;11(4):294-305.

Durrer Schutz D, Busetto L, Dicker D, Farpour-Lambert N, Pryke R, Toplak H, et al. European Practical and Patient-Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care. Obes Facts 2019;12(1):40-66.

Wagenaar CA, Dekker LH, Navis GJ. Prevalence of sarcopenic obesity and sarcopenic overweight in the general population: The lifelines cohort study. Clin Nutr 2021;40(6):4422-4429.

WHO European Regional Obesity Report 2022 Available at: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/353747/9789289057738-eng.pdf Accessed on: Aug 2023

Ko E, Yoon EL, Jun DW. Risk factors in nonalcoholic fatty liver disease. Clin Mol Hepatol 2023;29(Suppl) : S79-S85.

Han SK, Baik SK, Moon Young Kim MY. Non-alcoholic fatty liver disease: Definition and subtypes. Clin MolHepatol 2023;29(Suppl):S5-S16.

Di Mauro S, Scamporrino A, Filippello A, Di Pino A, Scicali R, Malaguarnera R, et al. Clinical and Molecular Biomarkers for Diagnosis and Staging of NAFLD. Int J Mol Sci 2021;22(21):11905.

Okamura T, Hashimoto Y, Hamaguchi M, Obora A, Kojima T, Fukui M. The visceral adiposity index is a predictor of incident nonalcoholic fatty liver disease: A population-based longitudinal study. Clin Res Hepatol Gastroenterol 2020;44(3):375-383.

Lee JH, Kim D, Kim HJ, Lee CH, Yang JI, Kim W, et al. Hepatic steatosis index: a simple screening tool reflecting nonalcoholic fatty liver disease. Dig Liver Dis 2010;42(7):503-508.

Ebrahimi M, Seyedi SA, Nabipoorashrafi SA, Rabizadeh S, Sarzaeim M, Yadegar A, et al. Mohammadi. Lipid accumulation product (LAP) index for the diagnosis of nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD): a systematic review and meta-analysis. Lipids Health Dis 2023 15;22(1):41.

Han AL. Validation of fatty liver index as a marker for metabolic dysfunction-associated fatty liver disease. Diabetol Metab Syndr 2022;14(1):44.

Nassir F. NAFLD: Mechanisms, Treatments, and Biomarkers. Biomolecules 2022;12(6):824.

Clayton-Chubb D, Kemp W, Majeed A, Lubel JS, Hodge A, Roberts SK. Understanding NAFLD: From Case Identification to Interventions, Outcomes, and Future Perspectives. Nutrients 2023;15(3):687.

Portincasa P. NAFLD, MAFLD, and beyond: one or several acronyms for better comprehension and patient care. Intern Emerg Med 2023;18(4):993-1006.

Fedchuk L, Nascimbeni F, Pais R, Charlotte F, Housset C, Ratziu V; LIDO Study Group. Performance and limitations of steatosis biomarkers in patients with nonalcoholic fatty liver disease. Aliment Pharmacol Ther 2014;40(10):1209-1222.

Sheng G, Lu S, Xie Q, Peng N, Kuang M, Zou Y. The usefulness of obesity and lipid-related indices to predict the presence of Non-alcoholic fatty liver disease. Lipids Health Dis 2021;20(1):134.

Han AL, Lee HK. Comparison of the Diagnostic Performance of Steatosis Indices for Discrimination of CT-Diagnosed Metabolic Dysfunction-Associated Fatty Liver Disease. Metabolites 2022;12(7):664.

Polyzos SA, Kountouras J, Mantzoros CS. Obesity and nonalcoholic fatty liver disease: From pathophysiology to therapeutics. Metabolism 2019;92:82-97.

Stefan N, Häring HU, Cusi K. Non-alcoholic fatty liver disease: causes, diagnosis, cardiometabolic consequences, and treatment strategies. Lancet Diabetes Endocrinol 2019;7(4):313-324.

Gastaldelli A, Cusi K. From NASH to diabetes and from diabetes to NASH: Mechanisms and treatment options. JHEP Rep 2019;1(4):312-328.

Kaya E, Yılmaz Y. Non-alcoholic fatty liver disease: A growing public health problem in Turkey. Turk J Gastroenterol 2019;30(10):865-871.

Sarwar R, Pierce N, Koppe S. Obesity and nonalcoholic fatty liver disease: current perspectives. Diabetes Metab Syndr Obes 2018;11:533-542.

Fabbrini E, Sullivan S, Klein S. Obesity and nonalcoholic fatty liver disease: biochemical, metabolic, and clinical implications. Hepatology 2010;51(2):679-689.

Francque SMA, Dirinck E. NAFLD prevalence and severity in overweight and obese populations. Lancet Gastroenterol Hepatol 2023;8(1):2-3.

Pourteymour S, Drevon CA, Dalen KT, Norheim FA. Mechanisms Behind NAFLD: a System Genetics Perspective. Curr Atheroscler Rep 2023;25(11):869-878.

Kannangara KK, Dehigolla MR, Gunathilaka CM, Maddumage RS, Dulshika GD, Karunarathna WA, et al. Correlation between liver fat indices and ultrasonography to determine non-alcoholic fatty liver disease among diabetic patients in Sri Lanka. Glob J Med Pharm Biomed Update 2022;17:15.

Chen X, Shi F, Xiao J, Huang F, Cheng F, Wang L, et al. Associations Between Abdominal Obesity Indices and Nonalcoholic Fatty Liver Disease: Chinese Visceral Adiposity Index. Front Endocrinol (Lausanne) 2022;13:831960.

Forlano R, Mullish BH, Dhar A, Goldin RD, Thursz M, Manousou P. Liver function tests and metabolic-associated fatty liver disease: Changes in upper normal limits, does it really matter? World J Hepatol 2021;13(12):2104-2112.

Vizzuso S, Del Torto A, Dilillo D, Calcaterra V, Di Profio E, Leone A, et al. Visceral Adiposity Index (VAI) in Children and Adolescents with Obesity: No Association with Daily Energy Intake but Promising Tool to Identify Metabolic Syndrome (MetS). Nutrients 2021;13(2):413.

Younes R, Bugianesi E. NASH in Lean Individuals. Semin Liver Dis 2019;39(1):86-95.

Darroudi S, Soflaee SS, Hosseini ZS, Farmad MS, Mirshafiei H, Sheikh Andalibi MS, et al. The visceral adiposity index and lipid accumulation product as predictors of cardiovascular events in normal weight subjects. Clin Nutr ESPEN 2022;52:190-197.

Obezitesi Olan Hastalarda Hepatosteatoz Belirteci Olarak Alkolik Olmayan Yağlı Karaciğer Hastalığı İndeksleri ve Hepatik Ultrasonografinin Karşılaştırılması

ÖZET

References