ÖZET

Amaç:

Alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığının (NAFLD) prevalansı hem genel popülasyonda hem de tip 2 diyabeti (T2DM) olan kişilerde yüksek olmakla birlikte; etiyopatogenezi üzerine çalışmalar halen devam etmektedir. Çalışmamızın amacı, T2DM’li hastalarda karaciğer yağlanmasının ultrasonografik derecesi ile hepassosin (HPS) ve tiyoredoksin domain içeren protein 5 (TXNDC5) serum düzeyleri arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.

Yöntem:

Bu kesitsel çalışmaya 156 katılımcı dahil edilmiş ve izole NAFLD, izole T2DM, hem NAFLD hem de T2DM ve sağlıklı kontrol olmak üzere dört grup oluşturulmuştur. Katılımcıların demografik verilerinin yanı sıra fiziksel özellikleri, laboratuvar bulguları ve karaciğer yağlanmasının ultrasonografik dereceleri tüm gruplar arasında değerlendirilmiştir.

Bulgular:

Ultrasonografik incelemeye göre, 1. ve 2. derece karaciğer yağlanması olan hastalarda HPS seviyeleri, karaciğer yağlanması olmayanlara göre anlamlı derecede yüksekti. HPS seviyeleri, sağlıklı kontroller de dahil olmak üzere katılımcıların büyük çoğunluğunda izole T2DM’li olanlardan anlamlı derecede yüksekti. HPS ile diyabet arasında önemli farklılıklar bulunmamıştır. Ayrıca, tüm gruplarda serum TXNDC5 düzeyleri ile ultrason sonuçları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.

Sonuç:

Bu çalışmada, bulgularımız karaciğer yağlanması olanlarda serum HPS düzeylerinin karaciğer yağlanması olmayanlara göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, HPS’nin NAFLD ile ilişkisi için daha fazla kanıt sağlamakta ve NAFLD patogenezindeki olası rolü hakkındaki anlayışımızı genişletmektedir. Ayrıca, çalışmamız ultrasonografik karaciğer yağlanması ile serum HPS düzeyleri arasındaki ilişkiye dair literatürdeki ilk araştırmalardan biri olarak kabul edilebilir.

References

Gusdon AM, Song KX, Qu S. Nonalcoholic Fatty liver disease: pathogenesis and therapeutics from a mitochondria-centric perspective. Oxid Med Cell Longev 2014;2014:637027.

Bedossa P. Pathology of non-alcoholic fatty liver disease. Liver Int 2017;37(Suppl 1):85-89.

Giorda C, Forlani G, Manti R, Mazzella N, De Cosmo S, Rossi MC, et al. Occurrence over time and regression of nonalcoholic fatty liver disease in type 2 diabetes. Diabetes Metab Res Rev 2017;33(4).

Yki-Järvinen H. Diagnosis of non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD). Diabetologia 2016;59(6):1104-1111.

Chiloiro M, Caruso MG, Cisternino AM, Inguaggiato R, Reddavide R, Bonfiglio C, et al. Ultrasound evaluation and correlates of fatty liver disease: a population study in a Mediterranean area. Metab Syndr Relat Disord 2013;11(5):349-358.

Eslam M, Sanyal AJ, George J; International Consensus Panel. MAFLD: A Consensus-Driven Proposed Nomenclature for Metabolic Associated Fatty Liver Disease. Gastroenterology 2020;158(7):1999-2014.e1.

Fabbrini E, Sullivan S, Klein S. Obesity and nonalcoholic fatty liver disease: biochemical, metabolic, and clinical implications. Hepatology 2010;51(2):679-689.

Targher G, Marra F, Marchesini G. Increased risk of cardiovascular disease in non-alcoholic fatty liver disease: causal effect or epiphenomenon? Diabetologia 2008;51(11):1947-1153.

Liu Y, Hong T. [The pathogenesis and management of non-alcoholic fatty liver disease coexisted with type 2 diabetes]. Zhonghua Yi Xue Za Zhi 2015;95(44):3565-3567. Chinese.

Matsunami T, Sato Y, Ariga S, Sato T, Kashimura H, Hasegawa Y, Yukawa M. Regulation of oxidative stress and inflammation by hepatic adiponectin receptor 2 in an animal model of nonalcoholic steatohepatitis. Int J Clin Exp Pathol 2010;3(5):472-481.

11. Nozik-Grayck E, Suliman HB, Piantadosi CA. Extracellular superoxide dismutase. Int J Biochem Cell Biol 2005;37(12):2466-2471.

Sila A, Kamoun Z, Ghlissi Z, Makni M, Nasri M, Sahnoun Z, Nedjar-Arroume N, Bougatef A. The ability of natural astaxanthin from shrimp by-products to attenuate liver oxidative stress in diabetic rats. Pharmacol Rep 2015;67(2):310-316.

Lebensztejn DM, Flisiak-Jackiewicz M, Białokoz-Kalinowska I, Bobrus-Chociej A, Kowalska I. Hepatokines and non-alcoholic fatty liver disease. Acta Biochim Pol 2016;63(3):459-467.

Shiraishi H, Okamoto H, Yoshimura A, Yoshida H. ER stress-induced apoptosis and caspase-12 activation occurs downstream of mitochondrial apoptosis involving Apaf-1. J Cell Sci 2006;119(Pt 19):3958-3966.

Hara H, Yoshimura H, Uchida S, Toyoda Y, Aoki M, Sakai Y, Morimoto S, Shiokawa K. Molecular cloning and functional expression analysis of a cDNA for human hepassocin, a liver-specific protein with hepatocyte mitogenic activity. Biochim Biophys Acta 2001;1520(1):45-53.

Cao MM, Xu WX, Li CY, Cao CZ, Wang ZD, Yao JW, et al. Hepassocin regulates cell proliferation of the human hepatic cells L02 and hepatocarcinoma cells through different mechanisms. J Cell Biochem 2011;112(10):2882-2890.

Yu HT, Yu M, Li CY, Zhan YQ, Xu WX, Li YH, et al. Specific expression and regulation of hepassocin in the liver and down-regulation of the correlation of HNF1alpha with decreased levels of hepassocin in human hepatocellular carcinoma. J Biol Chem 2009;284(20):13335-13347.

Wu HT, Lu FH, Ou HY, Su YC, Hung HC, Wu JS, Yang YC, Wu CL, Chang CJ. The role of hepassocin in the development of non-alcoholic fatty liver disease. J Hepatol 2013;59(5):1065-72. Erratum in: J Hepatol 2017;66(2):468.

Horna-Terrón E, Pradilla-Dieste A, Sánchez-de-Diego C, Osada J. TXNDC5, a newly discovered disulfide isomerase with a key role in cell physiology and pathology. Int J Mol Sci 2014;15(12):23501-23518.

Ramírez-Torres A, Barceló-Batllori S, Martínez-Beamonte R, Navarro MA, Surra JC, Arnal C, et al. Proteomics and gene expression analyses of squalene-supplemented mice identify microsomal thioredoxin domain-containing protein 5 changes associated with hepatic steatosis. J Proteomics 2012;77:27-39.

ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, Bannuru RR, Brown FM, Bruemmer D, et al. 2. Classification and Diagnosis of Diabetes:Standards of Care in Diabetes-2023.Diabetes Care 2023;46(Suppl 1):S19-S40.

Xie Y, Li S, Chen R, He R, Qian L, Zou J, et al. Differences in Insulin Sensitivity, Secretion, and the Metabolic Clearance Rate of Glucose in Newly Diagnosed Type 2 Diabetes Mellitus Patients: The Influences of Body Mass Index and Fatty Liver. Metab Syndr Relat Disord 2022;20(8):451-458.

Esteghamati A, Noshad S, Khalilzadeh O, Khalili M, Zandieh A, Nakhjavani M. Insulin resistance is independently associated with liver aminotransferases in diabetic patients without ultrasound signs of nonalcoholic fatty liver disease. Metab Syndr Relat Disord 2011;9(2):111-117.

Cheng KP, Ou HY, Hung HC, Li CH, Fan KC, Wu JS, et al. Unsaturated Fatty Acids Increase the Expression of Hepassocin through a Signal Transducer and Activator of the Transcription 3-dependent Pathway in HepG2 Cells. Lipids 2018;53(9):863-869.

Abdelmoemen G, Khodeir SA, Zaki AN, Kassab M, Abou-Saif S, Abd-Elsalam S. Overexpression of Hepassocin in Diabetic Patients with Nonalcoholic Fatty Liver Disease May Facilitate Increased Hepatic Lipid Accumulation. Endocr Metab Immune Disord Drug Targets 2019;19(2):185-188.

Wu HT, Ou HY, Hung HC, Su YC, Lu FH, Wu JS, et al. A novel hepatokine, HFREP1, plays a crucial role in the development of insulin resistance and type 2 diabetes. Diabetologia 2016;59(8):1732-1742.

Jung TW, Chung YH, Kim HC, Abd El-Aty AM, Jeong JH. Hyperlipidemia-induced hepassocin in the liver contributes to insulin resistance in skeletal muscle. Mol Cell Endocrinol 2018;470:26-33.

Huang RL, Li CH, Du YF, Cheng KP, Lin CH, Hu CY, et al. Discovery of a role of the novel hepatokine, hepassocin, in obesity. Biofactors 2020;46(1):100-105.

Wu HT, Chen SC, Fan KC, Kuo CH, Lin SY, Wang SH, et al. Targeting fibrinogen-like protein 1 is a novel therapeutic strategy to combat obesity. FASEB J 2020;34(2):2958-2967.

Ao N, Yang J, Wang X, Du J. Glucagon-like peptide-1 preserves non-alcoholic fatty liver disease through inhibition of the endoplasmic reticulum stress-associated pathway. Hepatol Res 2016;46(4):343-353.

Alkolik Olmayan Yağlı Karaciğer Hastalığı ve/veya Tip 2 Diyabet Hastalarında Hepassosin ve TXNDC5’in Klinik Yararı

ÖZET

References