Öz

Amaç

Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) ile ilişkili sitokin fırtınası sendromu, hastalıkla ilişkili mortalitenin önemli bir nedenidir. Bu çalışmada; sitokin fırtınası gelişen hastalarda; yüksek doz steroidler ile tosilizumabın klinik ve laboratuvar sonuçlar ile mortalite üzerindeki etkilerini karşılaştırmayı amaçladık.

Yöntem

Bu retrospektif, tek merkezli kohort çalışma 1 Şubat 2021 ile 30 Eylül 2021 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde COVID-19 pnömonisi nedeniyle hastaneye yatırılan ve sitokin fırtınası tanısı konulan 200 hastanın verileri incelenerek gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dahil edilen hastaların sitokin fırtınası için yalnızca tosilizumab veya yalnızca yüksek doz metilprednizolon almış olması şartı aranmıştır. Her tedavi grubunda toplam 100 hasta analiz edilmiştir. Demografik veriler, kronik komorbiditeler, semptomların süresi ve başvuru sırasındaki, ilaç uygulamasından önceki ve ilaç uygulamasından 72 saat sonraki klinik ve laboratuvar değerleri, istatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak mortalite sonuçları ile birlikte değerlendirilmiştir.

Bulgular

Çalışmaya dahil edilen 200 hastanın 116’sı (%58) erkek, 84’ü (%42) kadındı ve ortalama yaşları 63,3±13,9 yıldı. Komorbid hastalık oranı %63,5 olup, steroid tedavisi alan grupta bu oran anlamlı şekilde daha yüksekti (p=0,005). En sık görülen eşlik eden hastalık hipertansiyondu (%49,5). Semptomların başlamasından tedaviye kadar geçen süre ortalama 9,8±2,9 gün olup, tosilizumab grubunda bu süre belirgin şekilde daha uzundu (p=0,001). Her iki grup da C-reaktif protein, D-dimer ve vücut sıcaklığı parametrelerinde benzer iyileşme gösterdi. Yüksek doz metilprednizolon tedavisi oksijen satürasyonunu artırmada ve ferritin düzeyini düşürmede daha etkili olurken, tosilizumab tedavisi lenfosit sayısını artırmada daha başarılı bulundu (p<0,001). Mortalite açısından ise gruplar arasında anlamlı fark izlenmedi (p=0,767).

Sonuç

COVID-19 ile ilişkili sitokin fırtınası için immünomodülatör tedavileri karşılaştıran çalışmamız, maliyet etkin ve kolay erişilebilir olan yüksek doz steroid tedavisinin tosilizumaba tercih edilebileceğini düşündürmektedir.