Özgün Araştırma

Lomber Stabilizasyonda BT Metal Artefakt Azaltma Tekniğinin Etkinliği ve Radyolojik Değerlendirmeye Katkısı

10.4274/BMB.galenos.2021.04.043

  • Nuri Serdar Baş
  • Serap Baş

Gönderim Tarihi: 08.04.2021 Kabul Tarihi: 08.07.2021 Bagcilar Med Bull 2021;6(3):264-270

Amaç:

Radyolojik görüntülerde artefakta bağlı oluşan kayıpları azaltmak ve çekilen bilgisayarlı tomografinin (BT) tanısal değerini artırmak üzere firmalara özel patentli metal artefaktı azaltma (MAR) sistemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, metalik implantların bulunduğu lomber spinal bölgeye yönelik çekilen BT’lerde, metal artefaktından kaynaklanan görüntü kayıplarını minimalize etmeye yarayan MAR tekniğinin etkinliğini ve radyolojik değerlendirmeye katkılarını belirlemektir.

Yöntem:

Haziran 2020-Mart 2021 tarihleri arasındaki dönemde, spinal stabilizasyonu olan hem standart hem de smartMAR (SMAR) rekonstrüksiyon uygulanmış BT kayıtlarına ulaşılan hastalar değerlendirildi. Kritik anatomik yapılar olarak tanımlanan spinal kanal (SK), nöral foramenler (NF) ve prevertebral-paravertebral alan (P-PA), standart ve SMAR rekonstrüksiyonlu BT görüntülerinde, yumuşak doku (400/35 HU) ve kemik pencere (2,500/480 HU) için 5 puanlı görüntü kalite ölçeği kullanılarak değerlendirildi. Ayrıca, alev artefaktının boyu standart ve SMAR’li görüntülerde milimetre olarak ölçülerek kaydedildi.

Bulgular:

Çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan lomber spinal stabilizasyonlu 24 hastanın, 8’i erkek ve 16’sı kadındı (%66). Yaş aralığı 26-82 yaş arasında (ortalama=60) bulundu. Hastaların hepsinin stabilizasyonu posterior transpediküler vida ve rod fiksasyon şeklindeydi. Radyasyon doz dağılımı 3,23 ile 14,1 milliSievert (mSv) (ortalama=8,95 mSv) arasındaydı. En kötü vizualizasyon skoru yumuşak doku penceresinde değerlendirilen SK görüntülemesinde elde edildi. Bu yapıların kemik pencere değerlendirmelerinde, SK için vizualizasyon skorları (medyan) standart ve SMAR’li görüntülemelerde sırasıyla 3 ve 4 (Z=-3,926, p<0,001), NF için 4 ve 5 (Z=-3,666, p<0,001), P-PA için 4 ve 5 (Z=-4,203, p<0,0001) olarak bulundu. Bu farklar da istatistiki olarak anlamlıydı. Kemik pencere görüntülerinde ölçüm yapılan kemik korteks vizualizasyon skoru (medyan), standart ve SMAR’li çekimlerde sırasıyla 4 (minimum:2, maksimum:5) ve 5 (minimum:4, maksimum:5) (Z=-4,028, p<0,0001) olarak bulundu. Objektif kriter olarak değerlendirilen alev artefakt boyu standart çekimlerde ortalama 26 mm (standart sapma ±9,78) (minimum:8, maksimum:54 mm) iken SMAR’li rekonstrüksiyonlarda 3,66 mm’ye (standart sapma ±2,54) (minimum:0, maksimum:7 mm) düştü.

Sonuç:

MAR tekniği, komşu dokularda oluşan artefaktları belirgin olarak azaltmakta ve radyolog tarafından bu bölgenin daha net değerlendirilebilmesine imkan vermektedir. Bu tekniğin kullanımı, BT görüntülerinin kalitesini ve radyolojik incelemenin tanısal değerini artırır. Ancak optimal görüntüleme için MAR yazılımlarının geliştirilmesine ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: Alev artefakt, bilgisayarlı tomografi, lomber stabilizasyon, metal artefakt

Tam Metin (İngilizce)